Đờ đẫn vào mỗi sáng mặc dù tối hôm trước đã ngủ rất sớm, đó có phải là tình trạng mà bạn đang gặp phải? Đây là hiện tượng khá phổ biến phản ánh chất lượng giấc ngủ chưa đủ tốt. Do vậy, cơ thể chưa thể hồi phục hoàn toàn sau một ngày dài làm việc mệt mỏi. 

Xem thêm: Ngủ Rũ: Căn Bệnh Bị Hiểu Lầm Là “Sự Lười Biếng”

Ngủ đủ giấc nhưng vẫn mệt mỏi có phải là bệnh không? 

Cảm giác mệt mỏi sau một đêm ngủ dậy không hẳn là triệu chứng của bệnh lý. Đây có thể là dấu hiệu phản ánh một số vấn đề sức khỏe tiềm ẩn hoặc do căng thẳng công việc, lối sống thiếu lành mạnh. Các yếu tố này khiến giấc ngủ kém chất lượng, dẫn đến tình trạng phờ phạc, uể oải mỗi sáng sớm. 

Nhiều người tin rằng chỉ cần ngủ đủ 7–8 tiếng là cơ thể sẽ hồi phục hoàn toàn. Nhưng sự thật không đơn giản như vậy. Giấc ngủ không phải một khối liền mạch, mà được chia thành 4 giai đoạn:

• Giai đoạn ru ngủ (N1): đây là lúc cơ thể bắt đầu thả lỏng, não bộ giảm hoạt động, mắt chuyển động chậm dần.
• Giai đoạn ngủ nông (N2): chiếm khoảng 50% thời gian ngủ. Cơ thể bước vào trạng thái thư giãn hơn, nhịp tim và nhiệt độ cơ thể giảm xuống.
• Giai đoạn ngủ sâu (N3): đây là “khoảng thời gian vàng” để cơ thể sửa chữa tế bào, tái tạo năng lượng, củng cố hệ miễn dịch và phục hồi cơ bắp.
• Giai đoạn ngủ REM (Rapid Eye Movement): đây là giai đoạn não bộ hoạt động mạnh nhất, bạn thường mơ ở đây. REM giúp củng cố trí nhớ, cân bằng cảm xúc, xử lý thông tin và nuôi dưỡng sự sáng tạo.

Như vậy, nếu thiếu các giai đoạn ngủ sâu, cơ thể sẽ cảm thấy nặng nề, đau nhức và kiệt sức. Những người thiếu ngủ REM thường dễ cáu gắt, lo âu và khó tập trung hơn. Chính vì vậy, dù ngủ 8 tiếng, bạn vẫn có thể thấy tinh thần mệt mỏi như chưa từng được nghỉ.

 Ngủ không sâu là nguyên nhân gây mệt mỏi khi thức dậy - Ảnh: Sưu tầm

Giai đoạn ngủ sâu và REM bị ảnh hưởng bởi những yếu tố nào?

Dù ngủ 8 tiếng, 10 tiếng hay 12 tiếng nhưng giấc ngủ của bạn sẽ không đạt chất lượng tốt nhất nếu các giai đoạn quan trọng bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố sau đây:

• Căng thẳng và rối loạn lo âu: não sẽ phát tín hiệu báo động nếu bạn lên giường nhưng vẫn đang nghĩ về công việc, học tập, các biến cố cuộc sống… Lúc này giấc ngủ của bạn sẽ bị chập chờn, không sâu giấc hay dễ tỉnh giấc giữa đêm 
• Sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ: ánh sáng xanh gây ức chế mạnh mẽ hormone melatonin - chất giúp bạn dễ dàng chìm vào giấc ngủ. Ánh sáng xanh từ màn hình còn khiến não nhầm tưởng rằng đó là ban ngày, buộc cơ thể phải duy trì trạng thái tỉnh táo.
• Theo nghiên cứu tại Na Uy, cứ thêm 1 giờ dùng màn hình trước khi ngủ, bạn sẽ mất đi 24 phút giấc ngủ và tăng nguy cơ mất ngủ tới 59%. Thói quen “lướt mạng cho thư giãn” thực chất đang âm thầm tước đi những phút ngủ sâu quý giá nhất.
• Lạm dụng chất kích thích: rượu, bia là những tác nhân gây gián đoạn giấc ngủ REM, khiến tâm trí mệt mỏi, dễ cáu gắt khi thức dậy. Mặt khác, caffeine có thể tồn tại trong cơ thể từ 6h - 8h và gây mất ngủ nặng.  Một số loại thuốc cũng có thể làm rối loạn cấu trúc giấc ngủ
• Bệnh lý tiềm ẩn: một số bệnh lý liên quan đến giấc ngủ cũng là lý do khiến một người mệt mỏi sau khi thức dậy như ngưng thở khi ngủ, trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn nội tiết

Phòng khám chuyên khoa Yên Hoà từng ghi nhận nhiều trường hợp bệnh nhân trẻ sử dụng các thiết bị điện tử liên tục trong nhiều giờ liền ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ. Bệnh nhân ngủ chập chờn, khó ngủ sâu. Sáng thức dậy có biểu hiện mệt mỏi, chóng mặt và khó tập trung. Với những trường hợp như trên, các bác sĩ tại Phòng khám Yên Hoà khuyến cáo người bệnh không sử dụng điện thoại, máy tính trước 30 phút - 1 tiếng trước khi ngủ để mắt và não bộ có thời gian thư giãn trước khi ngủ.

Xem thêm: Rối Loạn Cơ Thể - Đừng coi thường những triệu chứng quen thuộc

Giải pháp cải thiện chất lượng giấc ngủ

Đừng vội vàng lạm dụng các loại trà, cà phê để níu kéo sự tỉnh táo ngắn hạn mỗi sáng. Hãy nghiêm túc thay đổi thói quen, theo đuổi lối sống lành mạnh để cải thiện chất lượng giấc ngủ từ gốc.

• Chọn tư thế ngủ đúng để cơ thể thật sự nghỉ ngơi: không nên nằm sấp khiến áp lực đè lên cột sống và các bộ phận vùng ngực,  bụng… hãy nằm ngửa và thả lỏng cơ thể thư giãn. Phụ nữ mang thai có thể nằm nghiêng một chút để tránh đau lưng và vai gáy.
• Tạo không gian ngủ tối ưu: thường xuyên vệ sinh giường nệm, kiểm tra nhiệt độ phòng và giảm ánh sáng khi ngủ Phòng ngủ không chỉ là nơi đặt giường, mà là “hệ sinh thái” nuôi dưỡng giấc ngủ. Một không gian thoải mái dễ đưa bạn vào giấc ngủ sâu nhanh hơn.
• Nói không với thiết bị điện tử trước khi ngủ: không sử dụng các thiết bị điện tử ít nhất 30 phút - 1 tiếng trước khi đi ngủ để hạn chế sự ảnh hưởng của ánh sáng xanh.
• Tạo thói quen sống lành mạnh: hạn chế các món ăn nhiều dầu mỡ, chất béo vào bữa tối, hạn chế uống nước nhiều vào buổi tối và luôn đi vệ sinh trước khi lên giường để cơ thể thoải mái, dễ đi vào giấc ngủ sâu
• Duy trì thói quen thư giãn tinh thần trước khi ngủ: tinh thần thoải mái sẽ giúp bạn có được giấc ngủ chất lượng hơn. Thiền, yoga, nghe nhạc nhẹ hoặc các âm thanh sóng biển, tiếng mưa…  giúp thư giãn tâm trí tối đa, có ích cho giấc ngủ.
• Bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết: như vitamin D, B13, Magie… thông qua thực phẩm ăn uống hàng ngày hoặc thực phẩm chức năng được cấp phép

Khi nào nên đi khám bác sĩ? Khám ở đâu uy tín?

Nếu bạn đã thử đủ cách như gợi ý trên nhưng tình trạng mệt mỏi không cải thiện, hãy cân nhắc thăm khám với các bác sĩ, chuyên gia uy tín. 

• Thường xuyên thức dậy giữa đêm, tim đập nhanh hoặc nghẹt thở kéo dài trên 2 tuần 
• Ban ngày, bạn kiệt sức đến mức khó tập trung, làm việc kém hiệu quả.
• Cảm xúc bất ổn: dễ lo âu, cáu gắt, thậm chí có dấu hiệu trầm cảm.

Giấc ngủ liên quan trực tiếp đến não bộ, hệ thần kinh, tim mạch và cả sức khỏe tâm thần. Với đội ngũ các chuyên gia tâm thần hàng đầu Hà Nội, Phòng khám Chuyên khoa Yên Hòa là địa chỉ uy tín thăm khám và điều trị về bệnh lý giấc ngủ và sức khoẻ tâm thần nói chung. Ưu điểm của Phòng khám bao gồm:

• Quy trình thăm khám chuyên nghiệp với trang thiết bị hiện đại
• Phương pháp điều trị đa dạng
• Chi phí khám và điều trị hợp lý

Phác đồ điều trị tại Phòng khám Chuyên khoa Yên Hoa được đội ngũ bác sĩ cá nhân hoá theo từng tình trạng, giúp người bệnh sớm khôi phục sức khoẻ và đảm bảo chất lượng cuộc sống. 

Đặt lịch khám với các bác sĩ tâm thần của Phòng khám Yên Hòa tại:

• Địa chỉ: Số 11 i4, ngõ 37 Trần Kim Xuyến, khu Đô Thị Mới Yên Hoà, phường Yên Hoà, Hà Nội
• Thời gian làm việc: Thứ 2 - Chủ nhật: 8h00 - 19h30
• Hotline: 0983. 188. 689 hoặc 0866. 188. 689
• Website: https://phongkhamyenhoa.vn