Nếu bạn thấy mình trong những dòng này, có thể bạn đang trải qua sốc tâm lý. Đây là phản ứng tự nhiên của não bộ trước sang chấn tinh thần, nhưng nếu không được nhận diện và xử lý đúng cách, nó có thể để lại di chứng nặng nề. Vậy sốc tâm lý là gì, nó nguy hiểm đến mức nào và quan trọng nhất làm sao để vượt qua?

Sốc tâm lý là gì? Sốc tâm lý có nghiêm trọng không?

Sốc tâm lý (hay còn gọi là sang chấn tâm lý) là trạng thái tâm trí bị rơi vào hỗn loạn khi gặp phải một sự kiện mang tính tổn thương sâu sắc. Khi đối mặt với cú sốc, hệ thần kinh rơi vào trạng thái cảnh báo cực độ, kích hoạt phản ứng "chiến đấu – bỏ chạy – đóng băng". Bạn có thể cảm thấy hoảng loạn, mất phương hướng, hoặc thậm chí không còn khả năng cảm nhận rõ ràng mọi thứ xung quanh.

Sốc tâm lý là gì? Sốc tâm lý có nghiêm trọng không?

Hiểu rõ nguyên nhân gây ra sốc tâm lý đóng vai trò quan trọng trong việc tìm ra giải pháp và cách vượt qua. Thông thường, sốc tâm lý hoặc sang chấn tâm lý có thể bắt nguồn từ:

• Trải qua chấn thương, tai nạn hoặc bị tấn công bạo lực trong quá khứ.

• Phải đối mặt với căng thẳng kéo dài do một sự kiện đau thương hoặc biến cố lớn trong cuộc sống.

• Những nguyên nhân dễ bị xem nhẹ nhưng tác động sâu sắc, như bị sỉ nhục, mất mát người thân, hay tan vỡ một mối quan hệ quan trọng.

Các nhà khoa học lý giải rằng khi con người rơi vào căng thẳng, sợ hãi hoặc sang chấn tột độ, phản ứng “fight or flight” (chống trả hoặc bỏ chạy) sẽ lập tức diễn ra trong não bộ. Não gửi tín hiệu cảnh báo có nguy hiểm và cơ thể phải hành động ngay để tự vệ. Nhưng nếu phản ứng ấy lặp đi lặp lại quá lâu, nó sẽ bào mòn cảm xúc, làm rối loạn chức năng cơ thể và đẩy người bệnh đến trạng thái kiệt quệ.

Dấu hiệu sốc tâm lý: Tín hiệu cầu cứu từ tâm trí

Có người từng kể rằng, sau cú sốc tinh thần, họ cảm giác mình là khán giả bất đắc dĩ trong chính cuộc đời mình, lặng lẽ tồn tại mà không thật sự sống. Vào khoảnh khắc biến cố xảy ra, cơ thể họ như có một dòng điện xoẹt qua: adrenaline dâng tràn, tim đập loạn, toàn thân run rẩy. Có người bật khóc nức nở, có người chỉ ngồi bất động, đầu óc trống rỗng, không thể nghĩ hay đưa ra một quyết định nào.

Dấu hiệu sốc tâm lý thường gặp

Ngoài ra, những biểu hiện thường gặp khác bao gồm:

• Căng tức ngực như có hòn đá đè nặng.

• Nhịp tim rối loạn, lúc nhanh, lúc hụt hẫng.

• Thở gấp, khó lấy hơi.

• Ý thức không rõ ràng, cảm giác choáng váng.

• Lo âu, bồn chồn, không thể đứng yên.

• Đổ mồ hôi nhiều dù không vận động.

• Khát nước, khô miệng.

• Cảm giác tách rời khỏi cơ thể, như thể mình đang đứng ngoài quan sát hành động của bản thân.

• Cảm giác như đang xem một bộ phim: mọi thứ diễn ra nhưng không thật.

• Cơn giận dữ mãnh liệt, muốn hét toáng lên hoặc đập phá đồ đạc.

• Khao khát bỏ chạy, thoát khỏi nơi đang đứng.

Vì sao bạn không nên coi thường khi gặp cú sốc tinh thần?

Nếu các dấu hiệu trên kéo dài từ 2 tuần trở lên, đã đến lúc bạn nên thật sự nhìn nhận vấn đề của mình. Nếu bạn đã xem bộ phim Inside Out (Những mảnh ghép cảm xúc), có một chi tiết có thể khiến những người mang chấn thương tâm lý không khỏi xúc động: sự hiện diện của nhân vật Joy (niềm vui) dần bị thay thế bởi Sadness (buồn bã) và Fear (sợ hãi). Điều đó có nghĩa là với những người đang trải qua sốc tâm lý, ký ức của họ dần mất đi gam màu tươi sáng, thay vào đó bị phủ kín bởi nỗi buồn và sự u ám. Đây không phải là biểu hiện của yếu đuối, mà là phản ứng sinh học tự nhiên của tâm trí khi bị tổn thương.

Cú sốc tinh thần khó có thể nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng sức tàn phá chẳng khác gì một nhát dao cứa sâu vào tâm hồn. Nếu không được nhận diện và xử lý kịp thời, nó có thể âm ỉ theo bạn suốt nhiều năm, để lại những hệ quả vô cùng nặng nề từ trầm cảm, lo âu, cho đến những hành vi tự hủy hoại bản thân.

Làm thế nào để vượt qua cú sốc tinh thần?

“Sau cú sốc, niềm vui với tôi bỗng trở thành một thứ xa lạ, như thể nó chỉ tồn tại ở một thế giới khác không dành cho mình”. - Một bệnh nhân chia sẻ

Nếu bạn cũng đang ở trong trạng thái ấy, hãy nhớ rằng hồi phục không phải là một cuộc đua. Đó là hành trình và bạn có thể bắt đầu từ những bước nhỏ nhất:

• Tìm một vòng tròn an toàn: Đôi khi, một cái ôm từ người thân quen còn giá trị hơn ngàn lời an ủi. Cảm giác có ai đó ở bên để chia sẻ cũng là cách giúp trái tim bạn bình yên hơn.

• Chọn không gian để thư giãn: Một căn phòng yên tĩnh, một quán quen, hay chỉ góc ban công đầy nắng, đó có thể là nơi bạn tạm tránh khỏi sự bùng nổ cảm xúc.

• Đừng ép mình phải vượt qua nỗi đau: Sau biến cố, não bộ cần thời gian để xoa dịu. Việc cố gắng phân tích, kể lại khi bạn chưa sẵn sàng có thể làm vết thương thêm sâu.

Và quan trọng nhất, nếu những dấu hiệu sốc tinh thần kéo dài hơn 1 tháng và phát triển thành PTSD, hãy tìm đến bác sĩ tâm thần. Một buổi trò chuyện với bác sĩ chính là cách bạn trao cho mình cơ hội chữa lành những vết thương vô hình. Ngày nay, nhiều liệu pháp hiện đại từ hỗ trợ dinh dưỡng, đến các kỹ thuật chuyên sâu như ACT (liệu pháp chấp nhận và cam kết), CBT (trị liệu nhận thức – hành vi), DBT (trị liệu hành vi biện chứng), ET (trị liệu phơi nhiễm) hay TF-CBT (trị liệu nhận thức – hành vi tập trung vào sang chấn), đã giúp rất nhiều người tháo gỡ nút thắt từ sang chấn và tìm lại sự cân bằng.

>>> Xem thêm: Các bác sĩ tâm thần uy tín hàng đầu Hà Nội

Yên Hòa Clinic: Địa chỉ khám tâm thần tâm lý chuyên sâu

Không ai mong muốn hay chuẩn bị sẵn sàng cho một cú sốc tâm lý. Nó có thể ập đến bất ngờ, khiến bạn chao đảo, tưởng chừng như cả thế giới sụp đổ. Nhưng hãy nhớ sốc tâm lý là một thử thách khiến bạn phải lắng nghe và chăm sóc lại chính mình.

Tại Yên Hòa Clinic, chúng tôi thấu hiểu những tổn thương âm thầm ấy. Sự hỗ trợ kịp thời có thể thay đổi tất cả: từ việc giúp bạn gọi tên cảm xúc, tháo gỡ nút thắt trong tâm trí, cho đến tìm ra hướng đi để phục hồi sự cân bằng. Hãy trao cho bản thân cơ hội vượt qua dang chấn tâm lý bằng cách kết nối với Yên Hòa Clinic ngay bây giờ.

ĐẶT LỊCH KHÁM NGAY

Địa chỉ: Số 11 i4, Ngõ 35 Trần Kim Xuyến, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội
Hotline: 098.318.8689
Website: https://phongkhamyenhoa.vn