Bài viết được cố vấn bởi ThS.BSNT Phạm Thành Luân - Bác sĩ tại Phòng khám Sức khỏe tâm thần, BV Đại học Y Hà Nội.      
Một hoặc hai cơn hoảng loạn sẽ xuất hiện trong cuộc đời bạn và biến mất khi tình huống căng thẳng kết thúc. Tuy nhiên, nếu các cơn hoảng sợ xuất hiện bất ngờ và tái phát thường xuyên, rất có thể bạn đã mắc phải hội chứng rối loạn hoảng sợ.      
RỐI LOẠN HOẢNG SỢ LÀ GÌ?      
Rối loạn hoảng sợ là một giai đoạn sợ hãi mãnh liệt diễn ra đột ngột trong tình huống không có nguy hiểm và không vì một nguyên nhân cụ thể nào. Người mắc chứng rối loạn hoảng sợ thường bị mất kiểm soát trong suy nghĩ, ám ảnh về việc mình sẽ chết hoặc bị hại trong nhiều tình huống thông thường.

     
Người mắc chứng rối loạn hoảng sợ thường bị mất kiểm soát trong suy nghĩ - Ảnh: Internet

DẤU HIỆU CỦA CHỨNG RỐI LOẠN HOẢNG SỢ      
Những cơn hoảng loạn xảy ra rất đột ngột và ở bất cứ nơi nào. Ở mức độ nghiêm trọng, tần suất hoảng sợ cực độ có thể diễn ra thường xuyên. Các cơn hoảng loạn có nhiều biến thể, nhưng các triệu chứng thường đạt đỉnh điểm trong vòng vài phút. Bệnh nhân có thể cảm thấy mệt mỏi và kiệt sức sau khi cơn hoảng loạn lắng xuống.      
Những dấu hiệu rõ nhất của chứng rối loạn hoảng sợ bao gồm:

• Cảm giác về sự diệt vong hoặc nguy hiểm sắp xảy ra
• Sợ mất kiểm soát hoặc tử vong
• Nhịp tim nhanh, đập mạnh
• Đổ mồ hôi
• Run rẩy hoặc rung chuyển.
• Khó thở hoặc nghẹn họng
• Ớn lạnh
• Nóng bừng
• Buồn nôn
• Đau bụng
• Đau ngực
• Đau đầu
• Chóng mặt, choáng váng hoặc ngất xỉu
• Cảm giác tê hoặc ngứa ran.
• Cảm giác không thực tế hoặc tách rời

Một trong những điều tồi tệ nhất về các cơn hoảng loạn là nỗi sợ hãi mãnh liệt về một cơn hoảng loạn khác, khiến người bệnh né tránh một số tình huống nhất định trong đời sống hàng ngày. 

    
Những triệu chứng điển hình của rối loạn hoảng sợ - Ảnh: Internet 

NGUYÊN NHÂN GÂY RA RỐI LOẠN HOẢNG SỢ      
Nhiều chuyên gia sức khỏe tâm thần tin rằng, sự kết hợp của các yếu tố môi trường, sinh học và tâm lý có thể ảnh hưởng đến hội chứng tâm thần này.  

• Tuổi: Rối loạn hoảng sợ thường phát triển ở độ tuổi từ 18 đến 35
• Giới tính: Phụ nữ có nguy cơ mắc chứng rối loạn hoảng sợ cao hơn nam giới gấp đôi.  
• Di truyền: Nếu có một thành viên ruột thịt trong gia đình mắc chứng rối loạn hoảng sợ, bạn có nhiều khả năng mắc bệnh này hơn.  
• Chấn thương: Trải qua một sự kiện đau thương, chẳng hạn như là nạn nhân của lạm dụng thể chất hoặc tình dục, cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng rối loạn hoảng sợ.  
• Những biến cố trong cuộc sống: Cái chết của người thân, ly hôn, kết hôn, sinh con hoặc mất việc cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng rối loạn hoảng sợ.  

CÁC DẠNG RỐI LOẠN HOẢNG SỢ      
Có hai loại rối loạn hoảng sợ phổ biến: bất ngờ và dự kiến. Những người mắc chứng rối loạn hoảng sợ ở dạng bất ngờ thường chiếm đa số, nhưng nhiều bệnh nhân lại gặp phải cả hai loại.      
Các cơn hoảng loạn bất ngờ xảy ra đột ngột mà không có bất kỳ tín hiệu bên ngoài hoặc bên trong nào. Nói cách khác, chúng có thể đến ngay khi bạn cảm thấy thư giãn.      
Các cơn hoảng loạn dự kiến xảy ra khi ai đó phải đối mặt với một tình huống mà họ mang trong mình nỗi sợ hãi. Ví dụ, bị hoảng loạn khi máy bay cất cánh.      
BIẾN CHỨNG DO RỐI LOẠN HOẢNG SỢ GÂY NÊN      
Nếu không được điều trị, rối loạn hoảng sợ có thể ảnh hưởng đến hầu hết mọi lĩnh vực trong cuộc sống. Người bệnh có thể sợ gặp nhiều cơn hoảng loạn hơn đến mức luôn sống trong trạng thái sợ hãi, hủy hoại chất lượng cuộc sống của họ.      
Các biến chứng mà cơn hoảng loạn có thể gây ra hoặc có liên quan bao gồm:   

• Phát triển các nỗi ám ảnh cụ thể, chẳng hạn như sợ lái xe hoặc rời khỏi nhà   
• Chăm sóc y tế thường xuyên cho các vấn đề sức khỏe và các tình trạng y tế khác   
• Tránh xa các tình huống xã hội   
• Vấn đề ở nơi làm việc hoặc trường học   
• Trầm cảm, rối loạn lo âu và các rối loạn tâm thần khác   
• Tăng nguy cơ tự sát hoặc có ý nghĩ tự tử   
• Lạm dụng rượu hoặc chất gây nghiện khác   
• Vấn đề tài chính   

Đối với một số người, chứng rối loạn hoảng sợ có thể bao gồm chứng sợ khoảng trống - tránh những nơi hoặc tình huống khiến bạn lo lắng vì sợ không thể trốn thoát hoặc nhận được sự giúp đỡ nếu lên cơn hoảng loạn. Hoặc bạn có thể trở nên phụ thuộc vào người khác để ở bên bạn khi rời khỏi nhà.      
ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN HOẢNG SỢ NHƯ THẾ NÀO?      
Rối loạn hoảng sợ, giống như các rối loạn lo âu khác, thường được điều trị bằng liệu pháp tâm lý, thuốc (thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc chống lo âu) hoặc kết hợp cả hai.      
Tâm lý trị liệu      
Tâm lý trị liệu cho chứng rối loạn hoảng sợ có thể bao gồm một số phương pháp khác nhau, bao gồm: 

•    Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) có thể giúp những người mắc chứng rối loạn hoảng sợ học cách suy nghĩ mới và phản ứng với các tình huống gây lo lắng. Là một phần của quá trình CBT, các chuyên gia tâm lý và bác sĩ tâm thần giúp người bệnh xác định và thách thức những kiểu suy nghĩ tiêu cực hoặc vô ích, đồng thời thay thế những suy nghĩ này bằng những cách suy nghĩ thực tế và hữu ích hơn.    
• Liệu pháp tiếp xúc bao gồm việc dần dần cho những người mắc chứng rối loạn hoảng sợ tiếp xúc với đối tượng và tình huống gây ra phản ứng sợ hãi trong khi giảng dạy và thực hành các chiến lược thư giãn mới.    
• Tâm lý trị liệu tâm lý tập trung vào hoảng loạn (PFPP) nhằm mục đích khám phá những xung đột và trải nghiệm tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến sự phát triển hoảng loạn và lo lắng của người đó.    

Thuốc      
Thuốc điều trị rối loạn hoảng sợ thuộc một trong hai loại: thuốc chống trầm cảm và thuốc chống lo âu.      
Ngoài dùng thuốc và trị liệu tâm lý, có một số thói quen sinh hoạt được cho là có thể giúp mọi người đối phó tốt hơn với các triệu chứng rối loạn hoảng sợ.     

• Vận động cơ thể: Tập thể dục thường xuyên không chỉ có thể giúp giảm căng thẳng, lo lắng và căng cứng khắp cơ thể mà còn làm giảm tần suất các cơn hoảng loạn.     
• Ưu tiên giấc ngủ: Rối loạn giấc ngủ và rối loạn hoảng sợ có thể là một vòng luẩn quẩn. Những người mắc chứng rối loạn hoảng sợ thường khó ngủ và việc thiếu ngủ có thể dẫn đến các triệu chứng rối loạn hoảng sợ nặng hơn.      
  Kiểm soát chế độ ăn uống của bạn: Mặc dù không có chế độ ăn kiêng kỳ diệu nào có thể chữa khỏi chứng rối loạn hoảng sợ, nhưng có một số loại thực phẩm và chất có thể làm tăng sự lo lắng của bạn hoặc gây ra cơn hoảng loạn, bao gồm rượu bia, caffeine, bột ngọt (MSG), đường tinh luyện…  
• Thực hành thư giãn: Các kỹ thuật thư giãn có thể giúp bạn làm chậm suy nghĩ, giảm bớt căng thẳng và lo lắng, đồng thời chống lại nhiều triệu chứng về nhận thức và thể chất của chứng rối loạn hoảng sợ. Dưới đây là một số kỹ thuật thư giãn mà bạn có thể tự mình thử hoặc với sự trợ giúp của chuyên gia sức khỏe tâm thần: thở sâu, thiền chánh niệm, thư giãn cơ tiến bộ, yoga…  

    ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN HOẢNG SỢ TẠI PHÒNG KHÁM CHUYÊN KHOA YÊN HÒA      
Phòng khám Yên Hòa là nơi điều trị của đội ngũ chuyên gia tâm thần đầu ngành trên cả nước. Các bác sĩ đã và đang công tác tại Viện Sức khỏe Tâm thần Bạch Mai, Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1, Bệnh viện E, Bệnh viện Nhi Trung ương… là những đơn vị nổi tiếng về thế mạnh điều trị tâm lý - tâm thần ở mọi độ tuổi:      
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Hữu Bình: Nguyên Viện trưởng Viện Sức khỏe Tâm thần Bạch Mai, Nguyên Phó Chủ nhiệm Bộ môn Tâm thần, Trường Đại học Y Hà Nội, một trong những bác sĩ đầu ngành lĩnh vực tâm thần trên cả nước.      
Thạc sĩ, Bác sĩ Chuyên khoa II Nguyễn Hoàng Yến: Phó Trưởng khoa Khám tự nguyện M2 - Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, Giảng viên Bộ môn Tâm thần, Đại học Y Hà Nội      
Thạc sĩ, Bác sĩ Chuyên khoa II Trần Thị Thu Hà: Phó Trưởng khoa tâm lý lâm sàng M9 - Viện Sức khỏe tâm thần Bạch Mai, Giảng viên Bộ môn Tâm thần, Đại học Y Hà Nội      
ĐẶT KHÁM NGAY để được trực tiếp chẩn đoán cùng đội ngũ bác sĩ giỏi tại Phòng khám Chuyên khoa Yên Hòa.      
Nguồn tham khảo      
https://www.verywellmind.com/what-is-a-panic-disorder-2795468      
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4451-panic-attack-panic-disorder      
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/panic-attacks/symptoms-causes/syc-20376021