Theo Bộ Y tế Việt Nam (2023), đến 25% trẻ em tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM đang đối mặt với rối loạn giấc ngủ ở trẻ em, từ mất ngủ thường xuyên đến bồn chồn khó ngủ. Những con số này phản ánh thực tế đáng báo động: giấc ngủ – nền tảng phát triển của con – đang bị đe dọa nghiêm trọng. Đừng để bệnh rối giấc mất ngủ cướp đi tuổi thơ của con bạn! Nhận biết sớm các vấn đề bất ổn với giấc ngủ của con giúp cha mẹ ngăn ngừa những hậu quả tiêu cực về lâu dài. Tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây!

>>> Xem thêm: Rối loạn giấc ngủ: Tổng quan về nguyên nhân, triệu chứng và giải pháp điều trị hiệu quả

1. Rối loạn giấc ngủ ở trẻ em là gì? Tác hại nguy hiểm ra sao?

Rối loạn giấc ngủ ở trẻ em là trạng thái trẻ gặp khó khăn khi đi vào giấc, duy trì giấc ngủ, hoặc thức dậy không tràn đầy năng lượng, kéo dài từ vài tuần đến nhiều tháng. Nó có thể là rối loạn giấc ngủ không thực tổn (do tâm lý, thói quen) hoặc rối loạn giấc ngủ thực tổn (do bệnh lý). Mỗi độ tuổi sẽ có nhu cầu về giấc ngủ khác nhau.

– Trẻ 0 đến 2 tháng tuổi: Cần ngủ 16 đến 18 giờ mỗi ngày

– Trẻ 2 đến 12 tháng tuổi: Cần ngủ 12 đến 16 giờ mỗi ngày

– Trẻ 1 đến 3 tuổi: Cần ngủ 10 đến 16 giờ

– Trẻ 3 đến 5 tuổi: Cần ngủ 11 đến 15 giờ

– Trẻ 5 đến 14 tuổi: Cần ngủ 9 đến 13 giờ

– Trẻ 14 đến 18 tuổi trở đi: Cần ngủ 7 đến 10 giờ

Rối loạn giấc ngủ ở trẻ em

Ngủ đủ giờ trong ngày sẽ giúp trẻ phát triển tối ưu về trí não và thể chất. Thế nhưng, rối loạn giấc ngủ kéo dài gây ra những tác hại nghiêm trọng: chậm phát triển chiều cao, giảm khả năng học tập, hành vi cáu gắt, và tăng nguy cơ rối loạn lo âu sau này. Mỗi ngày con bạn bị mất ngủ thường xuyên là một ngày mất đi cơ hội lớn lên khỏe mạnh. Đừng để nguy hiểm này cản trở tương lai của con!

2. Biểu hiện rối loạn giấc ngủ ở trẻ em

Rối loạn giấc ngủ ở trẻ em biểu hiện qua nhiều dấu hiệu, ảnh hưởng đến cả ban đêm và ban ngày. Dưới đây là những triệu chứng phổ biến ở trẻ:

Biểu hiện rối loạn giấc ngủ ở trẻ em

• Khó đi vào giấc ngủ: Trẻ trằn trọc, quấy khóc, hoặc mất hơn 30 phút để chìm vào giấc – dấu hiệu điển hình của bồn chồn khó ngủ.
• Thức giấc bất thường: Trẻ tỉnh giấc nhiều lần trong đêm, khóc thét, hoặc có hành vi như mộng du, nói mớ – thường gặp ở trẻ 1-8 tuổi với cơn hoảng hốt khi ngủ.
• Ngủ không sâu: Trẻ giật mình, lăn lộn, hoặc ngủ nhưng không nghỉ ngơi đủ, dẫn đến mệt mỏi, lờ đờ ban ngày.
• Hành vi bất thường: Trẻ có thể gặp ác mộng, tè dầm, hoặc cử động chân tay chu kỳ (periodic limb movements), đặc biệt ở trẻ mắc rối loạn phát triển tâm thần kinh như ASD.
• Ảnh hưởng ban ngày: Trẻ khó tập trung, cáu gắt, hoặc hiếu động thái quá. Đây là hậu quả của rối loạn giấc ngủ kéo dài.

Những dấu hiệu này không chỉ làm gián đoạn giấc ngủ mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của trẻ. Nhận diện sớm vấn đề là điều cần thiết để can thiệp kịp thời.

3. Nguyên nhân trẻ bị rối loạn giấc ngủ: Đâu là gốc rễ?

Nguyên nhân rối loạn giấc ngủ ở trẻ em rất đa dạng, từ yếu tố tâm lý, môi trường, đến bệnh lý tiềm ẩn. Dựa trên các nghiên cứu y khoa, dưới đây là những lý do chính:

• Yếu tố tâm lý: Lo âu, sợ hãi ban đêm (ác mộng, bóng tối), hoặc áp lực học tập (ở trẻ lớn hơn) là nguyên nhân phổ biến khiến trẻ bị rối loạn giấc ngủ và mất ngủ thường xuyên. Cơn hoảng hốt khi ngủ, thường gặp ở trẻ 1-8 tuổi, có thể gây ra các dấu hiệu như tim đập nhanh, vã mồ hôi, và sợ hãi dữ dội.
• Môi trường không phù hợp: Tiếng ồn, ánh sáng mạnh, hoặc nhiệt độ phòng không lý tưởng (quá nóng/lạnh) làm gián đoạn giấc ngủ, đặc biệt ở trẻ nhạy cảm.
• Thói quen không khoa học: Giờ ngủ thất thường, ngủ trưa quá dài, hoặc tiếp xúc với thiết bị điện tử trước giờ ngủ gây rối loạn giấc ngủ không thực tổn. Theo Bộ Y tế Việt Nam (2023), 25% trẻ em đô thị gặp vấn đề giấc ngủ do lạm dụng thiết bị điện tử.
• Bệnh lý tiềm ẩn:
• Ngưng thở khi ngủ: Trẻ có thể ngáy to, ngưng thở 10 giây trở lên, hoặc ngủ hở miệng – thường gặp ở trẻ có amidan to hoặc béo phì.
• Rối loạn phát triển tâm thần kinh: Trẻ mắc ASD (rối loạn phổ tự kỷ) thường khó ngủ, tỉnh giấc nhiều lần, và có ít giấc ngủ REM hơn do quá trình sản xuất melatonin không ổn định.
• Rối loạn tiêu hóa: Trẻ sơ sinh dễ bị rối loạn tiêu hóa (táo bón, tiêu chảy) khiến trẻ quấy khóc và khó ngủ.
• Dinh dưỡng thiếu hụt: Thiếu vi chất như canxi, kẽm, hoặc vitamin D cũng góp phần làm gián đoạn giấc ngủ, đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi.
• Nhịp sinh học bất ổn: Trẻ có thể gặp rối loạn nhịp sinh học (circadian rhythm) do lịch trình ngủ không đều, thường thấy ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ vị thành niên.

Hiểu rõ nguyên nhân gây ra rối loạn giấc ngủ ở trẻ giúp cha mẹ tìm ra giải pháp phù hợp, tránh để tình trạng kéo dài ảnh hưởng đến sự phát triển của con.

4. Phương pháp điều trị rối loạn giấc ngủ ở trẻ

Nhìn con không ngủ ngon giấc, bạn không khỏi xót xa khi bé mệt mỏi mỗi ngày. Dưới đây là các phương pháp điều trị rối loạn giấc ngủ ở trẻ, từ tự nhiên đến chuyên sâu, để con bạn sớm chìm vào giấc ngủ trọn vẹn:

4.1. Tạo thói quen và môi trường ngủ lý tưởng

Một môi trường ngủ khoa học và thói quen lành mạnh là nền tảng để cải thiện giấc ngủ của trẻ. Các giải pháp cụ thể bao gồm:

Tạo môi trường ngủ lý tưởng cho bé

• Thiết lập thời gian biểu cố định: Đặt giờ đi ngủ và thức dậy đều đặn, không thay đổi nhiều so với thời gian trước đó. Tương tự, thời gian thức dậy không được chênh lệch giữa các ngày trong tuần và cuối tuần quá 1,5 giờ. Tránh thay đổi đột ngột lịch trình ngủ để không làm rối loạn nhịp sinh học.
• Tối ưu môi trường ngủ: Giữ phòng ngủ yên tĩnh, thoáng mát (18-22°C), và tối hoàn toàn. Sử dụng rèm cản sáng hoặc nút bịt tai nếu cần, tránh tiếng ồn và ánh sáng làm gián đoạn giấc ngủ.
• Hạn chế thiết bị điện tử: Tắt các thiết bị như điện thoại, máy tính bảng ít nhất 1 giờ trước khi ngủ, vì ánh sáng xanh làm ức chế sản xuất melatonin – hormone điều hòa giấc ngủ.
• Thói quen thư giãn trước giờ ngủ: Tắm nước ấm, đọc sách, hoặc nghe nhạc nhẹ giúp trẻ thư giãn và dễ dàng chìm vào giấc ngủ. Tránh các hoạt động mạnh hoặc kích thích như chơi game trước giờ ngủ.

4.2. Hỗ trợ dinh dưỡng và can thiệp tâm lý

Dinh dưỡng và sức khỏe tinh thần đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi giấc ngủ của trẻ:

• Bổ sung dinh dưỡng thiết yếu: Thiếu vi chất như canxi, kẽm, và vitamin D có thể gây bồn chồn khó ngủ. Bổ sung qua thực phẩm như sữa, phô mai, hạt óc chó, hoặc thực phẩm chức năng theo chỉ định bác sĩ. Tránh cho trẻ ăn quá no hoặc đồ ngọt trước giờ ngủ để không kích thích hệ tiêu hóa.
• Liệu pháp nhận thức - hành vi (CBT-I): Đối với trẻ gặp rối loạn giấc ngủ không thực tổn do lo âu hoặc sợ hãi (ác mộng, bóng tối), CBT-I giúp trẻ điều chỉnh suy nghĩ tiêu cực về giấc ngủ. Chuyên gia sẽ hướng dẫn các kỹ thuật thư giãn hoặc tái lập thói quen ngủ.
• Thiền và chánh niệm: Các bài tập hít thở sâu hoặc thiền ngắn (5-10 phút) giúp trẻ giảm căng thẳng, đặc biệt hiệu quả với trẻ từ 6 tuổi trở lên. Cha mẹ có thể tham gia cùng con để tạo sự kết nối và hỗ trợ tinh thần.

Sức khỏe tinh thần tốt - Bé ngủ ngon

4.3. Can thiệp y tế chuyên sâu khi cần thiết

Nếu các giải pháp tại nhà và tâm lý không hiệu quả, can thiệp y tế là bước tiếp theo:

• Khám chuyên khoa nhi và tâm thần: Khi trẻ rối loạn giấc ngủ kéo dài trên 1 tháng, kèm theo ngưng thở khi ngủ, khóc thét bất thường, hoặc dấu hiệu trầm cảm, đi khám tâm thần ngay! Đây có thể là dấu hiệu của rối loạn tâm thần như rối loạn lo âu hoặc ADHD (DSM-IV). Chuyên gia sẽ sử dụng đa ký giấc ngủ (Polysomnography) để đo sóng não và nhịp thở để chẩn đoán chính xác
• Điều trị bệnh lý tiềm ẩn: Nếu ngưng thở khi ngủ (do amidan to) là nguyên nhân, phẫu thuật cắt amidan có thể được cân nhắc. Đối với rối loạn tiêu hóa hoặc thiếu vi chất, bác sĩ sẽ kê đơn bổ sung hoặc điều trị nguyên nhân gốc rễ.
• Sử dụng thuốc (nếu cần thiết): Trong trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê thuốc an thần ngắn hạn (như melatonin tổng hợp), nhưng chỉ dưới sự giám sát chặt chẽ để tránh phụ thuộc. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc điều trị rối loạn giấc ngủ ở trẻ.

5. Hành động ngay để con bạn phát triển mạnh khỏe mỗi ngày

Bạn cảm nhận được trái tim mình quặn thắt mỗi lần con khóc thét giữa đêm, đôi mắt bé nhỏ tràn đầy mệt mỏi vì rối loạn giấc ngủ ở trẻ em? Những đêm dài mất ngủ thường xuyên không chỉ khiến con kiệt sức mà còn đe dọa sự phát triển trí não và thể chất của bé – bạn không thể để điều đó tiếp diễn! 

Yên Hòa Clinic luôn đồng hành cùng bé

Yên Hòa Clinic chính là nơi bạn có thể đặt trọn niềm tin. Là trung tâm tiên phong tại Hà Nội, Yên Hòa Clinic tự hào quy tụ đội ngũ chuyên gia tâm thần hàng đầu, ứng dụng công nghệ hiện đại để chẩn đoán chính xác từng giai đoạn giấc ngủ của con. Với liệu pháp nhận thức - hành vi (CBT-I) và các can thiệp cá nhân hóa, chúng tôi cam kết xua tan bồn chồn khó ngủ, mang lại giấc ngủ an lành và bền vững cho bé. Không gian ấm cúng cùng sự tận tâm của đội ngũ sẽ giúp bạn và con vượt qua những đêm mất ngủ. 

Hành trình thoát khỏi rối loạn giấc ngủ ở trẻ bắt đầu từ một cuộc trò chuyện. Liên hệ ngay với Yên Hòa Clinic để được tư vấn, khám và điều trị tâm lý với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm. Chúng tôi sẵn sàng đồng hành cùng bạn để từng bước tìm lại sự cân bằng và chất lượng cuộc sống. “Hãy hành động ngay hôm nay trước khi mọi thứ trở nên quá muộn!” Đừng để hai từ “giá như” trở thành điều bạn phải nói sau này.

>>> Xem thêm: Phỏng Khám Tâm Thần: Nơi Giúp Bạn Vượt Qua Khủng Hoảng Tâm Lý

🏠 Địa chỉ: Số 11 i4, Ngõ 35 Trần Kim Xuyến, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội
☎ Hotline: 0983. 188. 689 hoặc 0866. 188. 689
🌐 Website: https://phongkhamyenhoa.vn