“Tôi hay cáu gắt vô cớ, khóc vì những chuyện nhỏ nhặt. Có lúc thấy mình vô dụng, có lúc lại ghét chính mình vì không đủ kiên nhẫn với con. Tôi không còn nhận ra bản thân nữa.”

Đó không phải chuyện riêng của Nhi. Rất nhiều phụ nữ Việt Nam đang đi qua những ngày âm thầm như thế. Nhưng sự thật là: đó có thể chính là trầm cảm sau sinh, một rối loạn sức khỏe tâm thần có cần được lắng nghe!

Trầm cảm sau sinh là gì? Khi nỗi buồn không còn thoáng qua

Nhiều người nghĩ trầm cảm sau sinh chỉ là một giai đoạn tụt cảm xúc do thay đổi hormone, sẽ tự hết khi người mẹ mạnh mẽ và vững vàng hơn. Nhưng đây là một nhận định sai lầm. Trầm cảm sau sinh (Postpartum Depression – PPD) thường khởi phát trong 4 tuần đến 6 tháng sau sinh, một số trường hợp có thể muộn hơn. Nó không phải là sự yếu đuối, càng không phải lỗi của người mẹ. Đây là một rối loạn tâm thần thực sự, ảnh hưởng đến cả cơ thể, cảm xúc, trí nhớ và khả năng gắn kết với con.

Theo WHO, cứ 5 phụ nữ thì có 1 người trải qua trầm cảm sau sinh. Tại Việt Nam, con số có thể lên tới gần 30% theo nghiên cứu của Đại học Y Dược TP.HCM (2020). Đáng lo là hơn 80% trong số đó chưa từng được chẩn đoán hay điều trị bởi chính họ không nhận ra mình đang mắc bệnh.

Những dấu hiệu của trầm cảm sau sinh: Lặng lẽ, nhưng đáng sợ hơn bạn tưởng

Trầm cảm sau sinh không luôn biểu hiện qua những cơn khóc ầm ĩ; nhiều khi nó ẩn mình sau nụ cười, một bữa cơm đầy đủ hay dáng vẻ bề ngoài bình thản. Bên trong, người mẹ có thể đang dần rơi vào  một khoảng tối mà chính họ khó diễn tả. Dưới đây là những tín hiệu thường gặp nhỏ nhưng có thể là lời cầu cứu thầm lặng:

Dấu hiệu trầm cảm sau sinh

Đầu tiên là những cảm xúc tiêu cực kéo dài: cảm giác buồn bã, trống rỗng hoặc dễ bật khóc mà không rõ lý do. Những suy nghĩ tự trách kiểu “Mình là mẹ tệ thế sao” hay “Mình làm con khổ” lặp lại liên tục, khiến niềm vui, hy vọng và ý nghĩa trong cuộc sống dần biến mất. Khi cảm xúc tiêu cực trở thành trạng thái kéo dài hàng tuần, đó không còn là chuyện tạm thời mà có thể là dấu hiệu của trầm cảm sau sinh.

Thứ hai là mất kết nối với con: nhiều mẹ vẫn chăm sóc cho bé, cho con bú và lo liệu công việc hàng ngày, nhưng bên trong cảm thấy xa cách, không tìm thấy niềm vui khi ôm con, thậm chí thấy phiền hoặc mệt mỏi trước những nhu cầu bình thường của bé. Khi việc chăm sóc cảm thấy như “làm nhiệm vụ” chứ không phải là kết nối cảm xúc, đó là dấu hiệu cần chú ý.

Về thể chất, trầm cảm sau sinh thường đi kèm với mệt mỏi dai dẳng dù đã nghỉ ngơi: mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều mà vẫn không thấy khỏe, chán ăn hoặc ăn mất kiểm soát, và sự kiệt quệ khiến người mẹ không còn hứng thú với những hoạt động từng yêu thích. Những thay đổi về giấc ngủ, ăn uống và năng lượng là tín hiệu rõ ràng rằng cơ thể và tâm trí đang cần giúp đỡ.

Cuối cùng là các dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng mà không được xem nhẹ: xuất hiện suy nghĩ làm tổn thương bản thân hoặc con, mong muốn rút lui khỏi thế giới, cảm giác muốn “biến mất”, hoặc những thay đổi hành vi như hoảng loạn, lo âu quá mức hoặc rối loạn nhận thức. Khi có bất kỳ suy nghĩ hoặc hành vi nào như vậy, cần tìm sự hỗ trợ chuyên môn ngay lập tức.

>>> Xem thêm: 3 phút lắng nghe chính mình qua bài test EPDS 10 câu hỏi giúp mẹ nhận biết trầm cảm sau sinh

Điều trị trầm cảm sau sinh tại nhà: Bắt đầu từ những điều nhỏ nhất

Không phải ai mắc trầm cảm sau sinh cũng cần dùng thuốc ngay. Với những trường hợp nhẹ, chăm sóc đúng cách tại nhà đã có thể giúp cải thiện tâm trạng đáng kể.

Cách điều trị trầm cảm sau sinh tại nhà

• Thiết lập lại nhịp sinh hoạt: ngủ khi con ngủ, ăn đủ chất (ưu tiên Omega-3, vitamin B, sắt, kẽm), vận động nhẹ 10–15 phút/ngày.

• Kết nối xã hội: chia sẻ với chồng, bạn bè hoặc nhóm các mẹ sau sinh để biết mình không đơn độc.

• Viết ra cảm xúc: nhật ký, ghi chú hay chỉ là một dòng tin nhắn cũng giúp giải tỏa.

• Giới hạn mạng xã hội: tránh so sánh bản thân với “bà mẹ hoàn hảo” trên Facebook.

• Nuôi dưỡng tình cảm với con: bắt đầu bằng những cử chỉ nhỏ – ánh nhìn, cái ôm, lời thì thầm.

Nếu sau 2–3 tuần áp dụng mà tình trạng không cải thiện, đó không phải thất bại, mà là tín hiệu bạn cần thêm sự hỗ trợ chuyên môn.

Khi nào cần điều trị chuyên sâu? Đừng đợi đến khi mọi thứ vượt quá tầm kiểm soát

Thực tế, phần lớn các mẹ chỉ tìm đến bác sĩ khi đã chạm ngưỡng “báo động đỏ”: khi không thể gượng dậy khỏi giường, khi bế con mà chỉ thấy trống rỗng, hoặc khi trong đầu bắt đầu xuất hiện những ý nghĩ tiêu cực. Nhưng trầm cảm sau sinh không nên để đến lúc ấy mới can thiệp. Càng điều trị sớm, hiệu quả càng cao, và hành trình hồi phục sẽ trở nên nhẹ nhàng hơn nhiều.

Việc thăm khám chuyên khoa giúp xác định chính xác mức độ trầm cảm, từ đó bác sĩ sẽ xây dựng lộ trình phù hợp: trị liệu tâm lý để tháo gỡ từng “nút thắt” cảm xúc, điều chỉnh lối sống, hỗ trợ dinh dưỡng, hoặc trong một số trường hợp cần thiết, sử dụng thuốc điều trị dưới sự giám sát, đặc biệt với mẹ đang cho con bú. Quan trọng hơn, điều trị không có nghĩa là bạn bị “dán nhãn bệnh nhân”, mà là một quá trình đồng hành để bạn lấy lại sự cân bằng và niềm tin vào chính mình.

Tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia

Nếu bạn đang đọc đến đây, có lẽ đã đến lúc bạn cần một nơi để được lắng nghe và đồng hành thực sự. Yên Hòa Clinic có thể là nơi như thế.

Yên Hòa Clinic: Điểm tựa tinh thần cho người mẹ sau sinh

Không ồn ào. Không vội vã. Tại Yên Hòa Clinic, hành trình chữa lành trầm cảm sau sinh bắt đầu từ sự lắng nghe. Mỗi người mẹ là một thế giới cảm xúc khác nhau, vì vậy chúng tôi không áp dụng phác đồ cứng nhắc hay thúc ép tiến trình hồi phục. Thay vào đó, bạn sẽ được:

• Thăm khám kỹ lưỡng với bác sĩ chuyên khoa tâm thần để đánh giá chính xác tình trạng.

• Trị liệu tâm lý cá nhân hóa, tập trung gỡ rối cảm xúc, xây dựng lại niềm tin và sự kết nối với bản thân.

• Hỗ trợ cải thiện lối sống: giấc ngủ, dinh dưỡng, vận động, kết hợp linh hoạt với các liệu pháp hành vi.

Phòng khám chuyên khoa Yên Hòa

Nếu cần, điều trị bằng thuốc kê đơn ngay tại phòng khám, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho mẹ đang cho con bú. Chúng tôi không hứa rằng con đường này sẽ dễ dàng. Nhưng chắc chắn một điều: bạn sẽ không còn đơn độc. Dù chỉ đến để “kiểm tra lại một chút” hay đã trải qua những ngày tăm tối nhất, Yên Hòa Clinic sẽ luôn đồng hành cùng bạn, từng bước một, theo cách an toàn và ấm áp nhất.

ĐẶT LỊCH KHÁM NGAY 

Địa chỉ: Số 11 i4, Ngõ 35 Trần Kim Xuyến, phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội
Hotline: 0983.188.689 – 0866.188.689
Website: https://phongkhamyenhoa.vn